Sri Madem Joga Rao was born to Sanyasi Rao and Somulamma on 10th March, 1931 in Modugula. His family then migrated to Eluru. He did his degree in Bachelor of Arts (BA) from CRR College, Eluru and held the position of CooP Sub Registrar at various places including Eluru, Ananthapur and Visakhapatnam. Joga Rao, married to Punyavati, raised three sons and a daughter who were all well settled. In year 2021, Joga Rao became great grand father when his grand daughter, Harika, gave birth to Ayaansh. Joga Rao loved to be in the company of his family and kept himself busy with community affairs during his any available spare time.

Out of old age, Sri Joga Rao garu reached abode of God on Monday, 13th September 2021.

The final message from Jogarao to his family

కుటుంబ సభ్యులకు నా చివరి సందేశం

సద్గురు భావోణ్మః ఓం నమో వెంకటేశ్వరాయనమహః
జోగారావు జీవిత సంక్షిప్త సమీక్ష/చరమాంక సందేశము

జోగారావు అను భౌతిక నామధేయము గల నేను మార్చి 1931లో జన్మించడమైనది. నాటినుండి ఏలూరు పట్టణ వాస్తవ్యునిగా శ్రీ సత్యనారాయణ నామధేయము గల నా అన్నయ్య సహచర్యము తోను గురుతుల్య భావముతోను విద్యాబుద్దులను ఆధ్యాత్మిక బోధలను నేర్చితిని.

నేను పూజనీయులు, పుణ్యదంపతులైన శ్రీచిన సన్యాశి సోములమ్ములకు దత్తపుత్రుడైన వారి ప్రేమానురాగములతో పెరిగి BA డిగ్రీ వరకు విద్యనేర్చి; వివాహితుడనై గవర్నమెంట్‌ ఉద్యోగినైతిని. పది సంవత్సరములు ఏలూరులో ఉద్యోగము చేసిన తదుపరి విశాఖ నగరమునకు బదిలీ పై వచ్చి ఇచ్చటనే పూర్తిగా స్థిరపడటమైనది. ఈ సందర్భంగా ఎంతో ప్రేమతో పెంచిన తల్లితండ్రులు ఏలూరులోనే ఉండిపోవటము; నేను విశాఖలో ఉండిపోవటము తదితర కారణముల రీత్యా నా తల్లితండ్రుల వార్దక్యదశలో నేను నా భాద్యత రీత్యా వారి సంపూర్ణ యోగక్షేమములును విస్మరించడమైనది. ఇందులకు అనివార్యమైన అనేక కారణములున్ననూ నేను ద్రోహము చేసితినని చింతించితిని. నా మేనత్తకు దత్త పుత్రికయైన పుణ్యవతి నామధేయము గల ఆమె నాకు సహధర్మచారిణియైనది. విశాఖనగరములో retirement వరకు ఉద్యోగము చేయుచు సంసార సాగరములో మా ఇరువురు దంపతులము నలుగురి సంతానముతో మా జీవిత నౌకలో ప్రయాణము చేయుచు అనేక రకములైన యాతనలు, కష్టాలు, అనారోగ్యమైన, ఆర్థికపరమైన ఒడిదుడుకులనబడే చిన్న చిన్న తుఫానులను ఇరువురము సమిష్ఠిగా అధిగమించుతు జీవిత నౌక సాగర మధ్యలో బోల్తాపడకుండా దైవానుగ్రహమనే చుక్కానితోను నామస్మరణ ప్రభంజనముతో తెరచాప సహాయముతోను తొంబది సంవత్సరములు పైబడిన వృద్ధాప్యదశలో నేనున్నూ ఎనుబదిమూడు సంవత్సరములు పైబడిన సహధర్మచారిణి కలసి సాగర గమ్యస్థానమనెడి దైవసన్నిధికి (ఒడ్డునకు) చేరుకొనుచుంటిమి. అతిదుర్లభమైన మానవ జన్మ లభించినందులకు ఇంతకుమించిన కోరికలు, భ్రాంతులు లేవు.

పుణ్యవతి :- చోడవరము(కొండగాలి)లో జన్మించి; విశాఖలోని సముద్రముపై వీచే ఉప్పునీటి గాలిలో పెరిగి మేనత్తకు పెంపుడు కూతురై నాకు సహధర్మచారిణియైనది. మా వైవాహిక జివితము ప్రారంభమైన మరుక్షణమునుండి సమిష్టి జీవిత యాత్ర తుది వరకు అను నిత్యము ఉదయం నుండి రాత్రి వరకు అనేక కీచులాటలతోను (వాదోపవాదనలతో) సంవత్సరాలతరబడి నిత్య జీవితము గడచినను అన్యోన్యప్రేమానుబంధములతో సమిష్టి సహకారములతో జీవించుచు నాకు సంభవించిన అనేక కష్టసమయాలలో మిక్కిలి ఓర్పు, నేర్పులతో సేవలు చేసినందులకు కృతజ్ఞత తెలుపుట తప్పు కాదని భావించితిని. మాకు ముగ్గురు కుమారులు, ఒక కుమార్తె కలిగిరి. గత సంవత్సరాల లోని విద్యా పరిణామాల రీత్యా అధిక విద్యలకు నేను సహకరించ లేకపోయిననూ డిగ్రీ చదువులవరకు చదివించగలిగితిని. నా ఉద్యోగములో నిస్వార్ధ సేవల ఒత్తిడిలోను, ఆర్ధిక, అనారోగ్య ఒత్తిడిల లోనూ ఎక్కువగా శ్రమించుతూ జీవిత నౌక ప్రయాణములో కాలము గడుపుతూ కుమారుల ఉద్యోగ ప్రయత్నములకు నా వంతుగా ఎట్టి సహకారము చేయలేకపోతిని. కుమారులు మువ్వురూ ఎవరికి వారు దైవానుగ్రహముతో వారి వారి జీవితపోషణలకు ఏనాడూ ఏ విధమైన లోటుపాట్లు లేకుండా వారి వారి నిత్య జీవితాలను అనుభవించుచుండిరి. మాకు గల భాధ్యతల రీత్యా ముగ్గురు కుమారులకు సత్‌ సంప్రదాయ కుటుంబముల లోని వారి కుమార్తెలను భార్యలుగా వివాహములు చేసి మా ధర్మమును నెరవేర్చగలిగితిమి. అట్లే మాకు గల ఒకే ఒక కుమార్తెకు సత్‌ సాంప్రదాయముగల కుటుంబమునకు చెందిన విద్యుత్తు శాఖలో ఒరిస్సా గవర్నమెంటు ఉద్యోగములో ఎలక్ట్రికల్‌ ఇంజనీరు పదవిలో మిక్కిలి వినయ విధేయతలు గల అల్లుడిని దైవానుగ్రహముగ వివాహము చేయగలిగితిమి. మా కుమార్తె యున్నూ, అల్లుడైన జగదీశ్‌ ను పెద్దల యెడల, మరియు తల్లిదండ్రులయందును ప్రత్యేకమైన గౌరవ భావములు కలవారు.

ఇక కుమారులు గురించి:- 1)రామచంద్ర రావు 2)చంద్రశేఖర్‌ 3) మురళీమోహాన్‌

1)రామచంద్ర రావు(రాంబాబు):- విద్యార్హతలు :- M.Com, B.L., M.M.T.C. కొన్ని సంవత్సరములు ఉద్యోగము, సాత్విక సహధర్మచారిణి ఉషాబాల B.A., మరియు ఇద్దరు కుమారులు గల సంతానము. తల్లిదండ్రులపై గౌరవప్రపత్తులు గల సౌమ్య స్వభావము, నేర్పుగా disciplinary principles జీవితము గడపగల నైపుణ్యము గలవాడు. తల్లిదండ్రులకు మోరల్‌ సపోర్ట్‌ గా అవసరములలో తగిన సహాయ సహకారములు అందించు చుండెను.

2) చంద్రశేఖర్‌ (చంద్రంబాబు): విద్యార్హతలు :- B.Com., B.A.A., ఇతని సహధర్మచారిణి లలితాంబ M.Com., ఉద్యోగము L.I.C., లో ఆఫీసర్‌ జాబ్‌. చంద్రంబాబు చాలా శాంత స్వభావము గలవాడు. తల్లితండ్రులు పై గౌరవప్రపత్తులు గలవాడు, ఎవరికైనా తనవంతు సహాయము చేయు వాడు. Deccan Chronicle లో కొన్ని సంవత్సరములున్నూ ఇతరత్రా కొన్ని వ్యాపకములున్నూ I.C.I.C.I., బ్యాంకు లోనూ, చైతన్య కాలేజీ లోను మరియు LIC ఏజెంట్‌ గాను విధినిర్వహణ చేయువాడు. తలిదండ్రులకు moral సపోర్ట్‌ ఉంటూ సహాయసహకారములు చేయుచుండును. వీరి సంతానము ఒక కుమార్తె ,ఒక కుమారుడు.

3)మురళీమోహన్‌:- విద్యార్హతలు:- B.Tech., computer courses లో అశేష పరిజ్ఞానము.
సహధర్మచారిణి వరలక్ష్మి B.Sc., (computers).,శాంత స్వభావము, పెద్దల యెడల అత్తమామల యెడల గౌరవ ప్రపత్తులు గలది. మురళీబాబు హైదరాబాదులో కొన్ని సంవత్సరములు స్తిర నివాసి యై, ప్రెవేటు సంస్థలలో విధి నిర్వహణ చేస్తూ జీవితము గడిపేను. తల్లిదండులపై ప్రేమ పూర్వక స్వభావము గలవాడు. 2000 డిసెంబరు లో మద్రాసులో నాకు pace maker treatment రాంబాబు మరియు చంద్రం ఇద్దరు దగ్గర వుండి చూసుకున్నారు. 2005 May లో నాకు విశాఖలో మరొకసారి Operation treatment జరిగినపుడు కూడా మా పిల్లలు ఇద్దరు రాంబాబు మరియు చంద్రం దగ్గర వుండి చూసుకున్నారు. మా మురళీ దంపతులు అమెరికాలో ఉండినను ఆర్ధిక సహాయము చేసెను. 2001 అక్టోబరు నుండి 2003 ఫిబ్రవరి వరకు విశాఖలో నివాసముండి Computer institute నడిపినపుడు తల్లిదండ్రుల పైన ప్రేమ వాత్సల్యములతో తన సంరక్షణలో మమ్ములను ఉమ్మడికుటుంబముగా పోషించెను. అట్లే 2009 జనవరిలో పూర్తిగా అమెరికానుండి విశాఖకు తిరిగి వచ్చినప్పటినుండి మా పై గల పూర్తి మమకారముతో new apartment లో కలసి మెలసి ఉండునట్లు మా యోగా క్షేమాలను ప్రేమానురాగాలతో నిర్వహించుచూ తన నిత్య కృత్యమైన విధులు నిర్వహణలో జీవితమును గడుపుటకు యెంతయోశ్లాఘనీయమని భావించుట అతిశయోక్తి కాదు. ఈ దంపతులకు సంతానము: ఒక కుమార్తె.

Grand sons : Grand daughters
I. రాంబాబుకు ఇద్దరు కుమారులు :-

1. MVS కిరణ్‌ కుమార్‌ :- విద్యార్హత B.Tech., M.S. in USA. అమెరికాలో ఉద్యోగ నిర్వహణ. శాంతస్వభావము గలవాడు, పెద్దలయడల,తల్లితండ్రుల పైన ; ముఖ్యంగా తాతయ్య , నాన్నమ్మల పైన చాలా గౌరవ స్వభావము గలవాడు ; మితభాషి కిరణ్‌ కుమార్‌ భార్య ప్రియాంక M.S., USA అమెరికాలో ఉద్యోగ నిర్వహణ.

2. పవన్‌ కుమార్‌ :- B.Tech., M.S. in USA శాంతస్వభావము గలవాడు ; తల్లితండ్రుల పైన ; ముఖ్యంగా తాతయ్య , నాన్నమ్మల పైన గౌరవ స్వభావము గలవాడు ; మితభాషి పవన్‌ కుమార్‌ భార్య శ్రీ దివ్య US Citizen, graduation in USA. అమెరికాలో ఉద్యోగ నిర్వహణ.

II. చంద్రశేఖర్‌ కు ఒక కుమార్తె ; ఒక కుమారుడు

1. కుమార్తె హారిక :- ఇంజనీరింగ్‌ కోర్సు లో ప్రవేశము విద్యార్హత IIT భువనేశ్వర్‌(civil) అమెరికాలో ఉద్యోగ నిర్వహణ ; very intelligent. శాంతస్వభావము తల్లితండ్రుల పైన , ముఖ్యంగా తాతయ్య , నాన్నమ్మల పైన అమితమైన ప్రేమానురాగములు కలిగియుండుట. హారిక married విత్‌ ఇమంది ముకేష్‌ M.S., in USA. అమెరికాలో ఉదోగ్య నిర్వహణ.

2. సాయి కుమార్‌ :- ఇంజనీరింగ్‌ కోర్సు లో ప్రవేశము IIT Bombay(Electrical), M.S. in USA అమెరికాలో ఉద్యోగ నిర్వహణ ; very intelligent. శాంతస్వభావము; తల్లితండ్రుల పైన ; ముఖ్యంగా తాతయ్య , నాన్నమ్మల పైన అమితమైన ప్రేమానురాగములు కలవాడు. తాతయ్య గారిని ఎక్కువ గౌరవించి,ప్రేమించు స్వభావము కలవాడు.

III. మురళీ మోహన్‌ దంపతులకు ఒక కుమార్తె. ప్రియూష నామధేయము : విద్యార్హత Preparation to the medical seat సంపాదనకు విశేష కృషి ఇంజనీరింగ్‌ కోర్సు లో ప్రవేశము మరియు M.S. in USA. అమెరికాలో ఉద్యోగ నిర్వహణ; శాంతస్వభావము, తల్లితండ్రుల పైన ; తాతయ్య, నాన్నమ్మల పైన; అమ్మమ్మ పైన అమితమైన ప్రేమా స్వభావము కలది.

IV. మాణికుమారి జగదీష్‌ దంపతులకు ఒకే ఒక కుమారుడు :- సునీల్‌ కుమార్‌ :- విద్యార్హత :- B.Tech., MBA very intelligent. TCS Deloitte లలో ఉద్యోగ నిర్వహణ ; శాంతస్వభావము కలవాడు; తల్లితండ్రుల పైన ; ముఖ్యంగా తాతయ్య , అమ్మమ్మల పైన అమితమైన ప్రేమాను రాగములు కలవాడు; తాతయ్య గారిపై మరీ ఎక్కువ గౌరవము,ప్రేమ కలవాడు.

A Letter from Joga Rao to his brother detailing his affection towards his brother and his writings. Experience the hold Joga Rao has on Telugu literature.

స్పందన

బాగుగ పద్యములల్లగ వేగమె లిఖియించి,

కృతుల వెలయించు మహాబాగుని యభినందించెద

జోగారావును మదీయ సోదరుననఘన్.

నేను (జోగారావు) స్వతహాగా ఏలూరు వాస్థవ్యుడను. నీవు నాకు అన్నయ్యవే అయినా గురుతుల్యుడవు. నీపై గురి కలిగి పాతిక సంవత్సరాలుగా విడరాని బంధముతో, అన్యోన్యానురాగములతో విద్యాబుద్ధులను ప్రోది చేసుకొంటిని. తదుపరి జీవన విధాన చర్యల ననుసరించి నిత్యకృత్య కుటుంబ కార్యక్రమముల రీత్యా; ఉద్యోగ నిర్వహణార్ధమై ఏలూరులో పదిసంవత్సరాలున్న పిదప బదిలీపై 1966లో విశాఖనగరానికి వచ్చినప్పటి నుండి నీ యొక్క నిత్య సహచర్యమునకు ఎడబాటు కలిగి ఇచ్చటనే స్థిరపడడమైనది. శారీరకముగ వేరు వేరు ప్రాంతములందున్ననూ మనోభావాలు వేరే కాలేదని తెలువుచున్నాను. ఇట్లుండుటచే నిత్యసంభాషణములతో ఆధ్యాత్మికః; దైవిక బోధలు నీ నుండి నేను పొందలేకపోవుచున్నందుకు చింతించుచుంటిని.

ఉద్యోగ నిర్వహణలో Duty - Discipline - Devotion (కర్తృత్వము - క్రమశిక్షణ - కార్యదీక్ష) ప్రాతిపదికగాను; Reflection - Reaction - Resound (ప్రతిబింబము, ప్రతిక్రియ, ప్రతిధ్వని) (అనగా చూచేది; చేసేది; చెప్పేది) అను వాటిని అనుసరించుతూ Work - Wisdom - Worship (పని, ప్రజ్ఞ,పవిత్రత) భావాలతోను; Wealth - Wine - Woman (ధనవ్యామోహము,సురాపాన వ్యామోహము, పరస్త్రీ వ్యామోహములకు) అలవాటు చెందకుండ నిస్వార్ధ సేవాభావముతో 33 సంవత్సరాలు మార్చి 1989 వరకు శ్రమించి, తదుపరి (Retirement) విశ్రాంతి పొందితిని.

ఉద్యోగ సమయాలలో కాకుండ, ఇంటి వద్ద నున్నప్పుడు తల్లిదండ్రులు, పినతండ్రులు, ఈ అన్నయ్య గారు దైవభక్తులగుటచే వారితో సంక్రమించిన ఆధ్యాత్మికమైన, వేదాంతపరమైన (సాంఖ్య; తారక; అమనస్కభావములను తెలుగు పుస్తకముల ద్వారా) పరిజ్ఞానము పొందుటకు అలవాటు పడితిని.

1984 డిశంబరులో పూజ్యులు, పరమగురువులైన శ్రీశ్రీశ్రీ లక్ష్మణ యతీంద్రుల వారిచే మాయిరువురి దంపతులము శ్రీ చక్రాంకణములు (పంచ సంస్కారము) పొందియుంటిమి. 1985లో ఆరోగ్య విషయమున PACE MAKER అను ఎలక్ట్రానిక్‌ బేటరీని హృదయము పైభాగమున లోపల పెట్టబడినందున (నేటి వరకు 25 సంవత్సరాలుగా) గుండె పనిచేయుచు జీవించుచుంటిని.

1989లో ఉద్యోగ విశ్రాంతి నుండి నేటి వరకు గీతామకరందము; శ్రీ రామాయణాది సధ్గ్రంధముల భగవత్‌ తత్వ కాలక్షేపమే ధ్యేయముగా జీవితము జరుగుచున్నది. నేటికి 79 సంవత్సరాలు పూర్తికాగా 80వ సం॥రంలో అడుగుపెట్టితిని.

శ్రీ మన్నారాయణుని అనుగ్రహముతో వాగ్దేవి కటాక్షము నీ హృదయ కుహరమందు నిక్షిప్తమై దివారాత్రములయందు నిర్విరామముగా చందోబద్ధమైన కవితా తల్లి జాలువారగా సరళమైన, శ్రావ్యమైన, మృధు, మధురమైన పదలాలిత్యములతో ఆణిముత్యముల వంటి పద్యప్రసూనములు శతకముల పేరులతో వివిధ నామాల పేరులు గల భగవంతుని స్థుతించుతూ జీవిత చరమాంకము వరకు విశిష్టాద్వైత భక్తిప్రపత్తులతో భగవత్‌ సేవలో జీవితము గడుపుట యెంతయోశ్లాఘనీయమనుట అతిశయోక్తికాదు.

శ్రీ జనార్థన‌ శతకముతో ప్రారంభించి, శ్రీ రాజ్యలక్ష్మీ శతకము, శ్రీరంగ‌ నాయక శతకము, శ్రీ కృష్ణపాదుకాస్థుతి, శ్రీ వరదరాజస్తవము, శ్రీజగన్నాయక శతకము, శ్రీ రామపాదుకాస్థుతి అనుగ్రంధములను రచించి, అమూల్యముగా ముద్రణగావించి భక్తిప్రపత్తులు గల చదువరులకు వితరణము చేయుటతో తృప్తిచెందక ఎనుబది రెండు సంవత్సరములు వయస్సు గడచిననూ ఆ భగవంతుడు ప్రసాదించిన ఆయురారోగ్యములతో సరస్వతీ కటాక్షమున మరొక గ్రంధము “అభయ ప్రధానమను” నిర్విరామ కార్యదీ‌క్షకు అభినందించక తప్పదు.

దేవాలయములు స్వయముగా దర్శించిననూ వివరముగా చెప్పలేరు. కాని నీవు పవిత్రదేవాలయములు సందర్శించకయే శ్రీరంగనాయకస్వామి; శ్రీ జగన్నాయకస్వామి పవిత్రక్షేత్రముల యొక్క సంపూర్ణస్థల మహాత్యములను, అచ్చోట భగవంతుడు వెలయుటకు గల విశేషములను, వాటి వైభవ నిర్మాణముల గూర్చి వివరముగా వర్ణించి గ్రంధస్థము చేయుటలో నీదైవకటాక్ష ప్రతిభను కొనియాడక తప్పదు.

భక్తుని మానసిక పరితాపము (చంటి పిల్లవాని ఆక్రంధన వలె) ఎంత ప్రగాఢముగా, నిగూఢముగాను ఉంటుందో అదే స్థాయిలో భగవంతుని “అభయము” అనూహ్యస్థాయిలో, ప్రతి స్పందనగా, అత్యంత తీవ్రముగా ప్రతి ఫలిస్తుంది. ఇందుకు ఈ శతక కర్త వివరించిన ఈ శతకములోని పద్యము 31లో గజేంద్రునికి ఆర్తత్రాణ పరాయణత్వము తెలుపుచున్నది.

తనకు తానుగా రక్షించుకొను ప్రయత్నించుకొనుచున్ననూ విఫలమై సంపూర్ణ శరణాగతితో వేడుకున్న ద్రౌపదికి తక్షణ “అభయప్రధాన” మొనరించి కాపాడిన కృష్ణ పరమాత్మ మహిమను వర్ణించిన పద్యము 31 యొక్క పదలాలిత్యము, మృధు, మధుర, భక్తి స్పూర్తికి పాఠకులు తప్పక ముగ్ధులగుదురని తలంచెదను.

“పద్యములు 53 నుండి 62లలో దశావతారములను ఒక్కొక్క పద్యములో ఒక్కొక్క అవతార ప్రశస్థిని, అభయ ప్రధాన స్పూర్తిని వర్ణించిన సరళి అసామాన్యమని తలంచెదను. నీ పద్యావళులాలకించు చేవులున్ నిన్నాడు వాక్యంబులున్‌ అని శాపవిముక్తులైన నలకూబరమణి గ్రవులను యక్షకుమారులు బాలకృష్ణుని స్తుతించినట్లే 76:77 పద్యములలో శ్రీ వేంకటేశ్వర వర ప్రసాదులుగా జన్మించిన అన్నమాచార్యులు మరియు తరిగొండ వేంగమాంబ ఈకలియుగమున భగవంతుని అభయ ప్రదానముతో కైవల్య సిద్ధిని పొందిరను వర్ణన ఒక్కొక్క పద్యములో సూక్ష్మముగా వివరించుట అద్భుతముగ తోచినది.

ఈకృతిలోని ప్రతి పద్యములోని పదలాలిత్యము ఒకదానికి మరొకటి తీసిపోకుండా అత్యంత మధుర భావయుక్తమైన ఆణిముత్యములై మణిమాణిక్యములవలె శోభిల్లుచున్నవని పాఠకులెల్లరు గమనించగలరని తలంచెదను. ఇట్టి సరసమైన పదముల కూర్పుతో చందోబద్ధముగ వర్ణించుట శారదాదేవి కటాక్షము లేనివారికి సాధ్యము కాని విషయము. ఇది నీకులభించుట జన్మసుకృతము గానే భావించుచు కైవల్య సిద్ధిని పొందగలవని నమ్ముచున్నాను. “

ఇట్లు

మీ తమ్ముడు

యం. జోగారావు

రిటైర్డు కో ఆపరేటివ్‌ సబ్‌రిజిష్ట్రారు

విశాఖపట్టణము

9-6-2010

=================================